Мәсіхтің өлімі бәрінің соңы болған жоқ, өйткені Ол өлгеннен кейін қайта тірілді және Оның қайта тірілуі христиан сенімінің негізін қалады. Қайта тірілуі арқылы Ол өлімді де, шайтанды да жеңген жалғыз. Сондықтан тірі Мәсіхке сенетіндер үшін — өлім де, шайтан да қорқынышты емес. Себебі Иса тірі.
Міне, осы үзіндіні еш бөлмей, бір абзацта, әдеби және табиғи қазақ тілінде берілген нұсқасы:
Иенің періштесі оларға көрініп, былай деді: «Қорықпаңыздар! Мен сендердің айқышқа шегеленген Исаны іздеп жүргендеріңді білемін. Ол мұнда жоқ, өйткені Ол Өзі айтқандай қайта тірілді. Келіңіздер, жатқан жерін көріңіздер. Сосын тез барып, шәкірттеріне: “Ол қайта тірілді, және сендерден бұрын Ғалилеяға бара жатыр. Сендер Оны сонда көресіңдер” деп айтыңдар. Тыңдаңдар, мен сендерге айттым!»
–– Матай 28: 5-7
Христиан шіркеуінің басынан бастап қайта тірілу Ізгі хабарды уағыздаудың негізгі айғағы әрі оның мәні мен терең мазмұны болды. Елшілердің істері атты кітапта жазылған алғашқы уағызда (бұл кітап христиандықтың пайда болуы мен оның тез таралуын баяндайды) Петір яһудилер мен Иерусалим тұрғындарына Мәсіхтің өлгеннен кейін қайта тірілгенін растайтын сөздерін айтады (Елшілердің істері 2:23–24), және ол осы ақиқатты қуаттай отырып уағызын аяқтайды.
«Бұл Исаны Құдай қайта тірілтті, және біз бәріміз оған куәміз”.
––Елшілердің 2: 32
Иса өлімнен қайта тірілді ме? Бізді Мәсіхтің қайта тірілуіне сендіретін нақты әрі сенімді себеп бар ма? Иә, Мәсіхтің қайта тірілгенін растайтын көптеген дәлелдер мен айғақтар бар. Дәрігер әрі тарихшы Лұқа жазған деректерінің ақиқаттығына ерекше мән беріп, оларға мұқият қарайды.
«Дәл сол елшілерге де азап шеккеннен кейін көптеген сенімді дәлелдер арқылы өзінің тірі екенін көрсетті. Олар оны қырық күн бойы көрді…»
–– Елшілердің істері 1:3
Апостолдар мен шәкірттердің куәліктерін растайтын және Иса Мәсіхтің (ғ.с.) өлімнен кейін қайта тірілгенін дәлелдейтін бұл қандай дәлелдер?
Мен сізге, құрметті оқырман, осы дәлелдерді түсінуді жеңілдету үшін бес тақырыптың аясында ұсынамын:
- Мәсіхтің айқыштағы өлімі.
- Исаның шәкірттерінің Оның қайта тірілгеніне сенуі, өйткені Ол оларға бірнеше рет көрінді:
- а) Иса көптеген адамдар мен топтарға жеке көрінді.
- ә) Исаның қайта тірілгені туралы елшілер мен ізбасарлары батыл түрде уағыз айтты.
- б) Иса көрінгеннен кейін елшілер мен шәкірттердің өмірі түбегейлі, кенет өзгерді.
- Исаға көрінгеннен кейін, бұрын шіркеу мен христиандарды қудалаған Пауылдың толық әрі кенет өзгеруі.
- Күмәнданған Жақыптың Исаға көрінгеннен кейінгі толық және түбегейлі өзгеруі.
- Бос қабірдің тарихи фактісі.
Бұл фактілердің барлығын түсіндірудің жалғыз қисынды жолы — Иса Мәсіхтің (ғ.с.) өлімнен қайта тірілгенін мойындау. Бұл — Оның Өзі уәде еткендей және жүздеген жыл бұрын Көне Өсиет пайғамбарлары алдын ала хабарлағандай, шын мәнінде қайта тірілгенінің дәлелі.
Біріншіден, Исаның айқыштағы өлімі
Бұл дәлелдерді мен осы мақаланың бірінші бөлігінде талқыладым және Мәсіхтің айқыштағы өлімі — Құдайдың еркі мен уәдесіне сәйкес орын алған тарихи оқиға екенін көрсеттім. Сонымен қатар, оның шын мәнінде болғанын дәлелдейтін айғақтарды ұсындым. Бұл оқиға — Мәсіхтің қайта тірілуінің негізі, өйткені егер Оның айқышқа шегеленуі, яғни нақты өлімі болмаған болса, онда тарихи қайта тірілу де орын алмаған болар еді. Бірақ шын мәнінде, Иса (яғни, басқа адам емес) айқышқа шегеленіп, Римнің қатаң күзетімен белгілі бір қабірге жерленген.
Екіншіден, Исаның шәкірттері оның қайта тірілгеніне сенді, өйткені ол оларға бірнеше рет көрінді
a) Көптеген адамдар мен топтарға Исаның көрінуі – бұл шындық ертедегі қауым тарихының өте ерте кезеңінде-ақ белгілі болды. Елші Пауыл бұл туралы Қорынттықтарға жазған 1-хатында, 15:3–8-аяттарында атап өтеді.
Өйткені мен сендерге ең алдымен өзім де қабылдаған шындықты жеткіздім: Мәсіх — Киелі жазбаларға сәйкес — біздің күнәларымыз үшін жанын қиды, жерленді және сол Жазбаларға сәйкес үшінші күні қайта тірілді. Содан кейін Ол Кефаға, одан кейін он екі елшіге көрінді. Бұдан кейін бір уақытта бес жүзден астам бауырға көрінді, олардың көбі әлі тірі, ал кейбірі көз жұмған. Одан кейін Ол Жақыпқа, артынан барлық елшілерге көрінді. Ақырында, мен сияқты мезгілсіз туғанға да көрінді.
Бұл аяттар Мәсіхтің өлімнен қайта тірілгенінің айқын әрі қуатты дәлелі болып табылады. Ол әртүрлі уақыттарда және әртүрлі жерлерде жеке адамдар мен топтарға көрінді: Мәриям мен Петірге, он бір елшіге, жүз жиырма адамға, Жақыпқа және жоғарыда айтылғандай, бір уақытта бес жүзден астам адамға көрінді. Бұл адамдардың куәліктері бір-бірінен тәуелсіз болды және олардың әрқайсысы жеке көргенін растады. Басқаша айтқанда, олар Исаның қайта тірілгенін басқа біреуден естіп сенген жоқ, өз көздерімен көрді. Сондықтан олар шын жүректен: «Оған біз куәміз» дей алатын.
Олай болса, құрметті оқырман, мына өрнекке назар аударыңыз: «Олардың көпшілігі әлі тірі». Басқаша айтқанда, бұл жолдарды жазған елші Пауыл былай дегендей: «Сіз барып, Исаның кімге көрінгенін өздерінен сұрай аласыз». Өйткені олар әлі тірі болған және Пауылдың сөзін растай алатын.
Кейбіреулер айтқандай, бұл адамдардың бәрі елестен көрген болуы мүмкін деген пікір орынды ма? Жоқ, өйткені олардың кейбірі Исамен бірге отырып ішіп-жеген. Иса он бір елшісіне көрінген кезде, оларға былай деді:
«Менің қолдарым мен аяқтарыма қараңдар — бұл Менің Өзімін! Маған қол тигізіп көріңдер: көріп тұрғандарыңдай, елестің еті де, сүйегі де болмайды».
(Лұқа 24:39)
Сосын Иса оларға қолдары мен аяқтарын көрсетті, содан кейін қуырылған балық пен бал алып, олардың көз алдында тамақтанды. (40–43-аяттар)
b) Исаның қайта тірілгені туралы елшілері мен ізбасарларының батыл уағыздауы
Иса елшілері мен шәкірттеріне көрінгеннен кейін, олар Оның қайта тірілгенін батыл түрде уағыздай бастады. Бұған дейін олар мұндай батылдық танытпаған. Олардың уағыздары Иса айқышқа шегеленген Иерусалим қаласында басталды. Егер Иса шынымен қайта тірілмеген болса, бас діни қызметкерлер Оның шәкірттеріне: «Ол қайта тірілген жоқ. Міне, Оның денесі», — деп дәлел келтірер еді. Алайда, керісінше, олар дәл осы Иса қайта тірілді деген хабарды уағыздады — тіпті бас діни қызметкерлер мен ғибадатхана күзетшілерінің басшысы тарапынан қорқытулар болған кезде де. Олар Петір мен Жоханның батылдығына таң қалды, себебі бұл екеуі бас діни қызметкер мен ақсақалдардың алдында тұрып: «Құдай Иса Мәсіхті өлімнен қайта тірілтті», — деп ашық айтты (Елшілердің істері 4:10, 13). Осылайша, Иса қайта тірілгеннен кейін Оны көрген ізбасарлары бұл ақиқатты өздеріне ешбір пайда әкелмесе де уағыздады. Керісінше, олар Мәсіхтің қайта тірілуіне сенгендері үшін қуғын-сүргінге ұшырап, тіпті өлімге де барды.
Мысалы, Петр былай деп жариялады:
«Бірақ Құдай оны үшінші күні қайта тірілтіп, оны көрсетті. Ол барлық халыққа емес, Құдайдың алдын ала таңдап алған куәгерлерге — бізге, яғни өлгеннен кейін Онымен бірге ішіп-жегендерге көрінді».
(Елшілердің істері 10:40—41)
Осылайша, Петір мен басқа елшілер көпшілік алдында: «Көрген-білгенімізді айтпай тұра алмаймыз», — деді.
Елші Пауыл да яһуди мәжілісханаларының басшылары мен исраил халқына Мәсіхтің қайта тірілгені туралы батылдықпен уағыз айтып, Исаның бастан кешкен оқиғаларын баяндап, былай деді:
«Олар Ол туралы жазылғанның бәрін орындап болған соң, Оны айқыштан түсіріп, қабірге қойды. Бірақ Құдай Оны қайта тірілтті. Ол Ғалилеядан Иерусалимге дейін Онымен бірге жүргендерге көп күндер бойы көрінді. Енді олар халық алдында Оның куәгерлері болып отыр».
(Елшілердің істері 13:29—31)
Назар аударыңыз, құрметті оқырман: Иса Мәсіхпен болған оқиғалар туралы жазылғандардың барлығы Ескі Өсиеттегі пайғамбарлықтардың орындалуы екенін ұмытпаңыз. Сонымен қатар, Иса бір рет қана емес, бірнеше күн бойы шәкірттерінің әртүрлі топтарына көрінді.Осы себепті, бас діни қызметкерлер елшілерді Мәсіхтің қайта тірілуін уағыздамаңдар деп қорқытқан сайын, олар керісінше, Иеміз Иса Мәсіхтің ұлы күші арқылы батыл куәлік беріп, Құдай сөзін тайсалмай жеткізуді жалғастырды. (Елшілердің істері 4:23)
в) Иса оларға көрінгеннен кейін елшілер мен шәкірттердің өміріндегі түбегейлі өзгерістер
Иса Мәсіх тұтқындалып, қайтыс болып, жерленген кезде, Оның елшілері мен шәкірттері қорқып, абдырап, үмітсіздікке түсті. Олар өздері үміт артқан адамның жерленгенін көзімен көрді. Жаңа Өсиетте, Марк 14:50-де: «Барлығы Оны тастап қашып кетті», — деп жазылған. Тіпті Петірдің өзі Мәсіхті танитынын үш рет жоққа шығарды. Қорқыныш оларды соншалықты билеп алды, тіпті: «Сол күннің кешінде, аптаның бірінші күні, шәкірттер жиналып, яһуди басшыларынан қорқып, сол жердің есіктерін құлыптап алды», — делінген
(Жохан 20:19)
Бірақ Иса қайта тірілгеннен кейін оларға көрінген соң, олардың өмірі түбегейлі өзгерді. Олар жоғарыдағы аяттың жалғасында оқығанымыздай, бұрынғы қорқынышты артқа тастап, қуаныш пен үмітке толы, батыл әрі бастамашыл жандарға айналды
«Иса келіп, олардың арасына тұрып: “Сіздерге тыныштық болсын”, — деді. Осыны айтып, қолдары мен жағын көрсетті. Сонда шәкірттер Иемізді көргенде қуанды».
(Жохан 20:19-20)
Олар Исаның қайта тірілуінің шындығын растау үшін өлуге де дайын болды. Өз сенімдері үшін және Исаның өлімнен қайта тірілгенін уағыздағандары үшін қудалауға, азапқа және өлімге ұшырауды қабылдады. Мәсіхті бұрын жоққа шығарған Петір кейін жетекші яһудилердің алдында тұрып, Мәсіхтің қайта тірілуін батыл уағыздады. Ол тыңдаушыларына Иса Мәсіхтің Өзіне және басқаларға қалай көрінгенін түсіндірді. Христиандардың ең қатты қарсыласы әрі қудалаушысы болған Пауыл да кейін Мәсіхтің қайта тірілуін батыл түрде уағыздап, яһудилердің мәжілісханаларына кіріп, Мәсіхтің азап шегуі және өлімнен қайта тірілуі қажет екенін түсіндіріп, дәлелдеді.
«Мен сендерге жариялап отырған Иса — Мәсіх».
(Елшілердің істері 17:3)
Осы адамдардың өмірін түбегейлі өзгерткен не нәрсе болды? Бұл бар болғаны өтірік пе еді? Әлде бір алдау ма? Немесе ойдан шығарылған бір аңыз ба? Құрметті оқырман, сіз өтірік үшін жанын қиюға дайын адам туралы естіп пе едіңіз? Жоқ! Олардың өмірі өзгерді, өйткені олар Мәсіхтің тірі екенін, яғни өлімнен қайта тірілгенін өз көздерімен көрді.
Үшіншіден, бұрын Мәсіхтің ізбасарларын қудалаған Пауыл Исаға көрінгеннен кейін түбегейлі және кенет өзгеріске ұшырады.
Пауыл яһуди, парызшыл және өте діндар болған. Ол Жаңа өсиетте айтқандай, Құдайдың еркі –– христиандарды қудалау деп сенді:
«Сіз менің иудаизмдегі бұрынғы өмір салтым туралы естіген туралы боларсыздар, мен Құдайдың қауымын аяусыз қудалап, оны жоюға тырыстым».
(Ғалаттықтарға 1:13)
Пауыл Исаның ізбасарларына не істегенін әлі де жалғастырып былай дейді:
«Иерусалимде мен осылай істедім: бас діни қызметкерлерден алған билікпен көптеген қасиетті адамдарды түрмеге қамадым. Олар өлім жазасына кесілген кезде, мен де оларға қарсы дауыс бердім. Мен оларды мәжілісханаларда жиі жазалап, Құдайға тіл тигізуге мәжбүрлеуге тырыстым. Оларға деген ашу-ызам соншалықты қатты болды, тіпті шет елдердегі қалаларға дейін барып, оларды қудаладым».
(Елшілердің істері 26:10-11)
Бірақ Пауыл түбегейлі өзгерді, өйткені ол өзі растағандай, Иса оған көрінді. Иса Мәсіх оған көрінгеннен кейін, Пауыл Оның қайта тірілуінің ең үлкен уағызшысына айналды. Бірінші ғасырдағы христиандықтың тез таралуына оның қосқан үлесі зор. Біз Жаңа Өсиеттен былай деп оқимыз:
«Бірақ мен Мәсіхке сенетін Яһудеядағы қауымдарға бұрыннан бейтаныс едім. Олар тек: “Бір кездері бізді қудалаған адам қазір өзі жоймақ болған сенім туралы Ізгі хабарды жариялап жатыр” дегенді ғана естиді».
(Ғалаттықтарға 1:22-23)
Бұл өзгеріске не себеп болды? Мәсіхке қарсы шыққан және мәсіхшілерді қудалаған адам қалайша өзі жоюға тырысқан сенімді уағыздайтындардың біріне айналды? Бұл адамның өміріндегі түбегейлі өзгерісті тек бір ғана нәрсемен түсіндіруге болады — ол Дамаскіге бара жатқан жолда Мәсіхті қайта тірілген күйінде көрді. Сол сәттен бастап оның өмірі түгел өзгерді. Өзінің айтуынша, бұрынғы барлық табысы оған енді шығын болып көрінді: «Мен Иеміз Иса Мәсіхті танудың рақымына бола бәрін жоғалту деп санаймын».
Пауылдың сенімі соншалықты терең және шынайы болды, ол елшілер мен алғашқы шәкірттер сияқты Мәсіхтің Ізгі хабарын тарату және Оның қайта тірілуін уағыздау үшін өліммен бетпе-бет келуге дайын еді. Қайта тірілуге сенгені үшін оны ұрып-соғып, қамшылап, тіпті таспен де атқылап жазалады. Бірақ соған қарамастан, ол Мәсіхтің қайта тірілуін батыл түрде уағыздауды жалғастырды.
Төртіншіден: Исаға көрінгеннен кейін күмәнданушы Жақыптың өмірінде болған толық әрі түбегейлі өзгерістер
Жақып діндар, құдайшыл еврей еді, бірақ бастапқыда Исаның бәрі күткен Мәсіх екеніне сенбеген. Жаңа Өсиетте бұл туралы:
«Өйткені оның ағалары да оған сенбеді».
(Жохан 7:5)
Бірақ Мәсіх айқышқа шегеленгеннен кейін бірнеше апта өткен соң, Исаның барлық бауырлары Оған сенді. Олар жоғарғы бөлмеде шәкірттермен бірге жиналып, Иса көкке көтерілгеннен кейін де бірігіп дұға етуді жалғастырды (Елшілердің істері 1:14). Осыдан кейін біз Жақыптың алғашқы шіркеу басшыларының бірі болғанын көреміз.
Жақыптың өміріндегі осындай түбегейлі өзгеріске не себеп болды? Бұған жалғыз ғана сенімді түсініктеме бар: Иса өлімнен қайта тірілгеннен кейін Жақыпқа жеке көрінді. Бұл кездесу Жақыпқа терең сенім ұялатты, тіпті ол Мәсіхтің қайта тірілуіне деген сенімі үшін өлуге дейін дайын болды.
Бесіншіден, Исаның қайта тірілуінің бесінші дәлелі – бос қабірдің тарихи фактісі.
Бұл бос қабір бірнеше себепке байланысты тексерілген және нақты болған оқиға ретінде қабылданады. Мұны қысқаша түсіндіріп өтейік. Ең алдымен, Иса Мәсіхтің өлгені анық расталғаннан кейін, Жүсіп есімді бір кісі Понти Пилатқа барып, Исаның денесін сұраған. Рұқсат алған соң, ол мәйітті алып, қабір киіміне орап, оны өзіне арнап дайындаған жаңа қабіріне қойды. Содан кейін қабірдің аузына ауыр тас домалатып жауып тастады.
Қабірдің бұзылмауын қамтамасыз ету үшін бас діни қызметкерлер мен парызшылдар қабірдің аузына күзет қойып, тасты мөрмен бекітті. (Айта кетейік, сол мөрді бұзу — өлім жазасына кесілетін қылмыс еді.) Бұл жағдай кейбіреулер айтып жүргендей, Исаның денесін ұрлау мүмкін болмағанын дәлелдейді.
Алайда аптаның бірінші күні таң ата, Жаратқан Иенің періштесі көктен түсіп, қабірдің аузына қойылған тасты домалатып тастайды (Матай 28:2). Осылайша, мәйітті бальзамдау үшін дәмдеуіштер алып келе жатқан әйелдер ішке кіре алды. Бірақ олар Иеміз Исаның денесін таба алмады. Кейін Петір де ішке кірді…
«Содан кейін Шимон Петір де келіп, қабірге кірді. Ол жерде жатқан зығыр жолақтарды көрді. Ал Исаның басын ораған бөлек мата болса, басқа жолақтармен бірге емес, бөлек оралған күйінде бір жақта жатты».
(Жохан 20:6-7)
Иса айқышқа шегеленгеннен кейін үш күннен кейін қабірдің бос болғанына қалай сенімді бола аламыз?
Кем дегенде үш себеп бар:
- Мәсіхтің елшілері мен шәкірттері Оның Иерусалимде қайта тірілгенін ашық жариялады. Бұл — үлкен қала болатын. Егер Исаның мәйіті әлі де қабірде жатқанда, яһуди билігі оны жұртқа көрсетіп, христиан сеніміне сол бастан-ақ тосқауыл болар еді. Алайда қабір бос болғандықтан, олар мұны істей алмады.
- Күзетшілер болған жағдайды бас діни қызметкерлерге айтып бергенде, Жаңа Өсиетте былай делінеді: «Ақсақалдармен жиналып, кеңес құрған соң, олар сарбаздарға қомақты ақша беріп: “Біз ұйықтап жатқанда, оның шәкірттері келіп, мәйітін ұрлап кетті”, — деп айтыңдар», — деді (Матай 28:12–13). Бұл — қабірдің бос болғанын жанама түрде мойындау еді.
- Әйелдердің куәлігі: Бірінші ғасырдағы автор халықты әдейі алдау үшін оқиғаны ойдан шығармақ болса, ол әңгімеге бедел түсіретін егжей-тегжейлерді қоспас еді. Алайда Жаңа Өсиетте бос қабір туралы баяндалған оқиғада Исаның қайта тірілуінің алғашқы әрі басты куәгерлері — әйелдер болғанын көреміз. Бұл таңқаларлық әрі ерекше көрінеді, себебі еврей және римдік мәдениетте әйелдердің мәртебесі төмен саналып, олардың куәлігіне сенімсіздікпен қаралатын. Сондықтан да әйелдер бұл жаңалықты елшілерге жеткізген кезде, Жаңа Өсиетте: «Бірақ бұл сөздер оларға таза бос сөз сияқты көрінді, сондықтан олар сенбеді», — деп жазылған (Лұқа 24:11). Егер бұл оқиға ойдан шығарылған болса, онда әйелдер туралы мүлде айтылмаған болар еді. Бірақ керісінше, Иса Мәсіх көрінген әйелдердің есімдері нақты аталып, олардың Иерусалимде танымал болғаны да көрсетілген.
Исаның қайта тірілуінен басқа ештеңе бос қабір фактісін толық түсіндіре алмайды. Сондықтан бұл тарихи оқиға — Иса Мәсіхтің шәкірттеріне алдын ала бірнеше рет айтқанындай — Оның қайта тірілуіне берік дәлел бола алады.
Біз қарастырған бес негізгі дәлел Мәсіхтің өлімнен қайта тірілгенін айқын көрсетеді. Бұл фактілер мен оқиғаларды тек Оның қайта тірілуі арқылы ғана қисынды түсіндіруге болады.
Ақырында, осы мақаланы түйіндей келе, Мәсіхтің айқыштағы өлімі мен қайта тірілуі — адамзат тарихындағы ең ұлы оқиға, әрі бүкіл әлемге арналған ең маңызды хабар екенін көрдік. Бұл — Құдайдың бізге деген шексіз сүйіспеншілігінің көрінісі. Иса Мәсіх біздің күнәларымыздың жазасын Өз мойнына алып, айқышта құрбан болды және қайта тірілуі арқылы мәңгілік өмірге жол ашты. Осы шындық бізді Оған сенуге шақырады — өйткені біз Оған сену арқылы Құдай уәде еткен барлық рухани баталарға ие бола аламыз.
Жаңа өсиет бойынша қайта тірілудің маңыздылығы мен қажеттілігі қандай?
Бұл бізге Мәсіхтің Өзі туралы айтқандарының шын екенін дәлелдейді.
- Ол: «Мен — жолмын, шындықпын және өмірмін. Әкеге ешкім Мен арқылы бармаса, бара алмайды», — деді (Жохан 14:6). Ол Өзінің Құдайдан келгенін және дене кейпінде келген Құдайдың Ұлы екенін айтты. Оның қайта тірілуі — осы айтқандарының растығының дәлелі, себебі Жаңа Өсиетте: «Өлімнен қайта тірілу арқылы Киелі Рухтың құдіретімен Құдайдың Ұлы екені анықталған — Иеміз Иса Мәсіх», — деп жазылған (Римдіктерге 1:4).
- Иса Мәсіх өлімді де, Шайтанды да жеңді. Біз қайта тірілу жайлы тарауда: «Уа, өлім, сенің жеңісің қайда? Өлім, сенің шаншуың қайда?» — деген сөздерді оқимыз (1 Қорынттықтарға 15:55). Сондықтан Мәсіхке сенетін адам — мәңгілік өмірге ие болатынына және Шайтанның азғыруынан құтқарылатынына сенімді.
- Жаңа Өсиетте Мәсіх қайта тірілгендей, Оған сенетіндер де қайта тіріледі делінген: «Ал енді Мәсіх өлгендердің арасынан қайта тірілді — ұйықтап кеткендердің алғашқы жемісі» (1 Қорынттықтарға 15:20), және: «Егер біз Иса Мәсіхтің өлгеніне және қайта тірілгеніне сенсек, Құдай Исада ұйықтап кеткендерді де Өзінің жанына қосып әкеледі» (1 Салоникалықтарға 4:14).
- Иса Мәсіх тірі, және Ол тірі болғандықтан, Жаңа Өсиетте: «Осылайша, Ол Құдайға Өзі арқылы жақындағандарды мәңгілікке құтқара алады, өйткені Ол әрқашан олар үшін шапағат ету үшін өмір сүреді», — деп жазылған (Еврейлерге 7:25).
Құрметті оқырман, егер сіз Иса Мәсіхтің Өз туралы айтқандарына сеніп, Оның өлімнен қайта тірілгеніне шын жүректен илансаңыз — басқаша айтқанда, Оған сенім артып өміріңізді тапсыратын болсаңыз — сіз мәңгілік өмірге ие боласыз әрі күнәларыңыздың кешірілуіне қол жеткізесіз. Себебі Құдай Иса Мәсіх арқылы Өзінің алдына келген әрбір адамды — оның дініне, бағытына немесе ұлтына қарамастан — мейіріммен қабылдайды.