Қасиетті Құранды алғаш оқыған кезімде мені таңқалдырған нәрселер көп болды. Біріншіден, Інжілге тікелей көрсетілген сілтемелерді көп кездестірдім. Алайда Інжілге сілтеме жасайтын ерекше қағида мені қатты қызықтырды. Төменде Інжілді тікелей еске түсіретін Құрандағы барлық аяттар келтірілген. Мүмкін мен байқаған заңдылықтарға сіз де назар аударатын шығарсыз.
(Мұхаммед Ғ.С.) Алла (Т.) саған, алдындағыны растаушы Құранды шындық бойынша түсірді. Және Тәурат, Інжілді түсірді. (3)
Бұрын адамдарға тура жол еді. Және парық қылатын мұғжизаны түсірді. Расында Алланың аяттарына қарсы келгендер үшін қатты азап бар. Алла, өте үстем, өш алу күшіне ие.
Әли-Имран 3:3-4
Алла (Т.) оған — Исаға — Кітапты, даналықты, Тәурат пен Інжілді үйретеді.
Әли-Имран 3:48
Ей, Кітап иелері! Сендер неге Ыбырайым (ғ.с.) жайында таласасыңдар? Тәурат та, Інжіл де оның соңынан ғана түскен жоқ па? Сендер ақылға келмейсіңдер ме?
Әли-Имран 3:65
Біз пайғамбарлардың соңынан Мәриям ұлы Исаны жібердік. Ол – алдында келген Тәуратты растаушы. Біз оған – Інжілді бердік. Оның ішінде тура жол мен нұр бар еді. Ол алдында келген Тәуратты растады, әрі Алладан қорқатындар үшін тура жол және үгіт-насихат болды.
Мәида 5:46
Егер олар Тәурат пен Інжілді және өздеріне Раббылары тарапынан түсірілгенді ұстанғанда, онда олар аспаннан да, жерден де ризық алатын еді. Олардың ішінде бірқатары орташа жолды ұстанған. Бірақ көбінің ісі – жаман.
Мәида 5:66
(Мұхаммед ғ.с.) айт: «Ей, Кітап иелері! Тәурат пен Інжілді және Раббыларың тарапынан сендерге түсірілген аяндарды ұстанбайынша, сендердің діндеріңнің негізі жоқ!» Сендерге түсірілген бұл Құран олардың көбінің адасуын әрі қарсы шығуын арттырады. Сондықтан қарсы келген ел үшін қам жеме.
Мәида 5:68
Сол уақытта Алла былай деді:
Мәида 5:110
«Ей, Мәриям ұлы Иса! Саған және анаңа берген нығметімді есіңе ал. Мен сені Жебрейіл арқылы қуаттандырдым. Сен бесікте де, есейген шағыңда да адамдармен сөйлестің. Саған Кітапты, даналықты, Тәурат пен Інжілді үйреттім. Менің қалауыммен сен балшықтан құс бейнесін жасап, оған үрлегеніңде, ол Менің бұйрығыммен тірі құсқа айналатын еді. Сондай-ақ Менің қалауыммен туа біткен соқыр мен аламды сауықтыратын едің. Өлілерді де тірілтетін едің — бәрі Менің қалауыммен. Израил ұрпақтарына анық дәлелдермен келгеніңде, қарсы шыққандар: «Бұл ашық сиқырдан басқа ештеңе емес», – деді. Сол кезде Мен сені олардан қорғадым».
Күмәнсіз, Алла мүміндердің жанын да, малын да Жәннатпен айырбастады. Олар Алла жолында соғысып, өледі және өлтіреді. Бұл – Алланың шын уәдесі әрі ол Тәуратта да, Інжілде де, Құранда да жазылған. Алла уәдесінде тұру жағынан кімнен артық? Ендеше осындай сауда-саттықтарыңа қуаныңдар! Бұл – нағыз үлкен жетістік.
Тәубе 9:111
Мұхаммед (ғ.с.) – Алланың Елшісі. Онымен бірге болғандар кәпірлерге қатаң, ал өзара аса мейірімді. Оларды рүкуғ пен сәждеде көресің. Олар Алланың рақымы мен ризалығын тілейді. Жүздерінде сәжденің нышаны бар. Олардың сипаттары Тәуратта да, Інжілде де баяндалған: егіннің көктеп шығып, кейіннен күшейіп, жуандап, өз сабағында тік тұрып, егіншілерді қуантатын көрінісі секілді. Бұл көрініс кәпірлерді ашуландыру үшін келтірілген. Ал Алла иман келтіріп, ізгі амал жасағандарға кешірім мен зор сый уәде етті.
Фәтих 48:29
Құрандағы Інжілге қатысты барлық сілтемелерді салыстыра қарасақ, бір заңдылық көзге түседі: Інжіл ешқашан жеке аталмайды. Барлық жағдайда ол Тәуратпен бірге аталады. Тәурат – Мұса пайғамбарға түскен кітап, мұсылмандар арасында «Тәурат», ал яһудилерде «Тора» деп аталады. Інжілдің бұл ерекшелігі – оның Құранда басқа киелі кітаптар секілді жеке аталмауы. Ал Құран мен Тәуратқа жеке-жеке сілтеме жасалған бірнеше мысал келтірейік:
Сонан соң Мұсаға (ғ.с.) – жақсылық істегендер үшін – барлық нәрсені ашып түсіндіретін, тура жол көрсететін әрі рақым ретінде Кітап бердік. Олар Раббыларына қауышуға сенеді.
Әнғам сүресі
Ал бұл болса – біз түсірген берекелі Кітап. Енді соған еріңдер және сақсыныңдар, сонда рақымға бөленесіңдер.
Сонда олар Құран туралы терең ойланбай ма? Егер ол Алладан басқа біреуден келген болса, олар оның ішінде көптеген қайшылықтар табар еді.
Ниса 4:82
Осылайша, Қасиетті Құранда «Інжіл» әрдайым «Тәуратпен» бірге айтылады – және міндетті түрде Тәураттан кейін келеді. Бұл кездейсоқ емес. Себебі Құран басқа киелі кітаптарға сілтемесіз де жеке атаумен атала алады; Тәурат та солай. Ал Інжіл болса, Құранда ешқашан жеке аталмайды. Бұл – ерекше заңдылық әрі мәні терең үлгі.
Қағида бір ғана ерекшелікпен сақталған
Құрандағы бұл заңдылықтан тек бір ғана ерекшелікті байқауға болады. Інжілге қатысты төмендегі аятқа назар аударайық:
«Расында Нұх (ғ.с.) пен Ыбырайымды (ғ.с.) жібердік. Екеуінің ұрпақтарынан да пайғамбарлар мен кітап иелерін жасадық. Олардың арасында тура жолды тапқандары да бар, бірақ көбісі – бұзақылар». «Содан кейін сол пайғамбарлардың соңынан тағы да елшілерімізді бірінен соң бірін жібердік. Ақырында Мәриям ұлы Исаны жіберіп, оған Інжілді бердік. Оған ергендердің жүрегіне мейірім мен рақымдылық орнаттық…»
Хадид 57:26-27
Бүкіл Құранда Інжілдің Тауратсыз жеке аталатын жалғыз мысалы осы болса да, бұл да жоғарыда айтылған заңдылықты растайды. Өйткені 27-аяттың алдында 26-аятта Нұх, Ыбырайым және басқа пайғамбарлар аталып өтеді. Бұл пайғамбарлар туралы мәлімет Таураттың мазмұнында кездесетіндіктен, Таураттың мағынасы мен мазмұны Інжілге дейін алғы шарт ретінде тұр. Осылайша, бұл жалғыз ерекшелік те жалпы қағиданы бұзбайды – қайта, оны контекстуалды түрде бекіте түседі.
Пайғамбарлардан берілген нышандар ма?
Інжілге берілетін сілтемелердің Таураттан кейін келетін заңдылығы жай ғана кездейсоқтық па? Кейбіреулер мұны маңызды емес, тек дәстүрлі тәсіл ретінде қабылдауы мүмкін. Алайда мен Құдай сөзіндегі мұндай заңдылықтарға байыппен қарауды үйрендім. Бұл — Алланың Өзінің бізге Інжілді түсіндірер алдында Тауратқа жүгіну қажеттілігін анық көрсетіп тұрған қағидасы болуы әбден мүмкін.
Сол себепті біз Інжілді толық әрі дұрыс түсіне алу үшін Тауратпен танысуымыз шарт. Бұл тек білім емес — бұл Құдайдың бекіткен реттілігі. Шын мәнінде, Құран пайғамбарлардың бізге нышан және белгі ретінде жіберілгенін баяндайды:
«Әй адам баласы! Егер сендерге өз іштеріңнен аяттарымды түсіндіретін елшілер келсе, сонда біреу сақтанып, өзін түзесе – оларға қорқу да, қайғы да жоқ.» «Ал, аяттарымызды жоққа шығарғандар, өздерін жоғары санағандар – тозақтық. Олар онда мәңгі қалады.»
Ағраф 7:35, 36
Демек, пайғамбарлар өз өмірлері арқылы Адам ұрпағына нышан және сабақ қалдырды. Кімде-кім ақыл мен парасат иесі болса, сол осы белгілерді түсінуге талпынады. Ендеше, бізге алғашқы берілген белгілерге көз салып, олар арқылы Түзу Жолды қалай тануға болатынын қарастырайық. Ол үшін біз Таураттағы ең алғашқы пайғамбарлардан бастауымыз қажет.
Адам атаның нышандары болған, сонау әуел бастан бастайық. Мүмкін сіз Таурат,(I, II, III). Забур және Інжіл кітаптары уақыт өте келе өзгеріске ұшыраған жоқ па деген сұрақтан бастағыңыз келген шығар. Осы сұраққа байланысты қасиетті Құранның Сунна сүресінде не делінген екен? Қиямет күні Тауратты біліп және түсінгеніміздің пайдасы тиіп қалуы да мүмкін, өйткені Тура Жолдың нышаны заң болып тұр ғой.