Ілияс пайғамбардың (ғ.с.) есімі Құранда үш рет, атап айтқанда Әнғам және Саффат сүрелерінде аталады. Бұл сүрелерде былай делінеді:
«Зәкәрия, Жақия, Ғиса және Ілияс — барлығы да ізгілерден еді.»
Әнғам 6:85
«Расында, Ілияс та Елшілерімізден болды. Ол өз халқына: “Алладан қорықпайсыңдар ма? Бағал деген жалған құдайға табынып, ең үздік Жаратушыны ұмыттыңдар ма? Алла – сендердің Раббыларың, әрі бұрынғы аталарыңның да Раббысы!” – деді. Бірақ олар оны өтірікші деп таныды, сондықтан олар міндетті түрде жазаға тартылады. Бірақ Алланың шынайы ықыласты құлдары бұл жазадан құтылады. Біз кейінгі ұрпақтарға Ілиясқа деген ізгі естелікті қалдырдық. “Ілиясқа сәлем болсын!” Расында, Біз ізгілік жасаушыларды осылай марапаттаймыз. Ол шын мәнінде Бізге сенген құлдарымыздан еді.»
Саффат 37:123-132
Ілияс пайғамбардың (ғ.с.) есімі Құранда Жақия (Яхия) және Иса Мәсіх (ғ.с.) сияқты ұлы пайғамбарлармен қатар аталады. Жоғарыда айтылғандай, ол Бағал атты жалған тәңірге табынушыларға қарсы шыққан болатын. Осы тартыс Киелі кітапта жан-жақты баяндалған. Енді Саффат сүресінде айтылғандай, кейінгі ұрпақтарға — яғни бізге — арналған батаны қарастырайық.
Ілияс пайғамбар (ғ.с.) және Бағалға табынушылар
Ілияс пайғамбар (ғ.с.) 450 Бағал пұтының қызметшілеріне батылдықпен жалғыз өзі қарсы тұрды. Ол мұншама көп адамға қалайша дәлел келтіре алды? Киелі кітапта оның өте дана сынақ ұсынғаны баяндалады. Ілияс пен Бағалдың қызметшілері құрбандық шалып, бірақ отты өздері жақпай, көктен түсетін от арқылы Құдайдың күшін дәлелдеуге келісті. Әр жақ өз Тәңірінен от сұрайды – қай Құдай от жаудырса, сол шынайы Құдай деп танылады. Бағалдың 450 қызметшісі күн бойы жалбарынып, пұттарын шақырса да көктен от түспеді. Ал Ілияс пайғамбар (ғ.с.) Жаратушыға жалбарынған кезде, көктен от түсіп, құрбандықты түгелдей өртеп жіберді. Мұны көрген халық шынайы Құдайдың кім екенін, ал жалған пұттың кімге тиесілі екенін бірден түсінді.
Біз бұл оқиғаның куәсі болмасақ та, Ілияс пайғамбар (ғ.с.) қолданған осы әдісті пайғамбарлық пен хабардың шынайылығын тексеру үшін бүгінде де қолдана аламыз. Ондай сынақтан тек Құдай және Оның жіберген елшілері ғана өте алады, ал тек адамдық күшке сүйенгендер – Бағал қызметкерлері сияқты – сәтсіздікке ұшырайды.
Біздің заманымыздағы Ілияс пайғамбар (ғ.с.) сынағы
Бүгінде Ілияс пайғамбар (ғ.с.) ұсынған сынақты қалай қолдануға болады?
Нәжм сүресінде былай делінген:
“Негізінде ақырет те, дүние де Алланың иелігінде.”
Нәжм 53:25
Заманның басы да, соңы да тек Құдайдың құзырында. Адамдар болашақта не болатынын алдын ала біле алмайды – олар тек болғаннан кейін ғана көреді. Сондықтан шынайы хабарды жалғаннан айырудың бір жолы – Құдай жіберген пайғамбарлар алдын ала айтқан болжаулардың қаншалықты дәл орындалғанын тексеру.
Көп адамды мына сұрақ толғандырады: Иса Мәсіх (ғ.с.) шын мәнінде Құдайдың уәде еткен Пайғамбары ма, әлде адамдар оны солай етіп көрсету үшін қолдан ойлап тапты ма? Біз мұны Ілияс пайғамбардың (ғ.с.) әдісімен тексере аламыз. Ілияс пайғамбар (ғ.с.) сияқты, Таурат, Забур және көне пайғамбарлардың жазбалары Иса Мәсіхтің (ғ.с.) дүниеге келуінен жүздеген, тіпті мыңдаған жыл бұрын жазылған. Бұл жазбалар яһуди пайғамбарлары арқылы берілген, яғни мәсіхшілікпен еш байланысы жоқ. Енді сол көне жазбалар Иса Мәсіхтің (ғ.с.) өмірін алдын ала болжаған-болжамағанын тексере аламыз. [Мына сілтемеде Таураттағы пайғамбарлықтар келтірілген], ал [мына жерде Забур мен кейінгі пайғамбарлардан] мысалдар бар. Осылайша біз Ілияс пайғамбардың (ғ.с.) әдісін қолданып, Інжілдегі Иса Мәсіх (ғ.с.) шын мәнінде Құдайдан жіберілген бе, әлде адамдық қиял ма – анықтай аламыз.
Әнам сүресінде Ілияс пайғамбар (ғ.с.) Жақия (Яхия) және Иса Мәсіхпен (ғ.с.) қатар аталады. Қызығы сол – Көне Келісімнің соңғы кітабында Ілияс пайғамбардың (ғ.с.) келіп, адамдардың жүрегін Мәсіхтің келуіне дайындайтыны жайлы пайғамбарлық айтылған. Інжілде бұл пайғамбарлық Жақия пайғамбарға (ғ.с.) қатысты орындалғаны жазылған: ол Ілияс пайғамбардың рухында келіп, халықты Мәсіхке дайындаған. Осылайша Ілияс, Жақия және Иса Мәсіх (ғ.с.) арасындағы байланыс пайғамбарлық арқылы көрініс табады.